2017-ci il avqustun 27-də strateq.az, icxeberler.info, moderator.az və azpolitika.info xəbər saytları tanınmış təhsil eksperti Etibar Əliyevlə müsahibə dərc etmişlər. Ekspert son günlərdə testlə bağlı aparılan müzakirələr çərçivəsində məsələyə münasibətini bildirərək, onu da qeyd etmişdir ki, "Dövlət İmtahan Mərkəzi Direktorlar Şurasının sədri Məleykə Abbaszadə testin ləğvindən söhbət açmayıb". Müsahibədə, həmçinin, Xəzər Universitetinin təsisçisi, Direktorlar və Qəyyumlar Şurasının sədri professor Hamlet İsaxanlının məsələ ilə əlaqədar bir neçə sayta verdiyi müsahibə ilə bağlı aşağıdakı sual-cavab da yer almışdır:
– Etibar müəllim, Xəzər universitetinin təsisçisi Hamlet İsaxanlı bu mövzu ilə bağlı müsahibəsində deyib ki, orta məktəbdə uşaqları daha çox test istiqamətində öyrədib hazırlaşdırırlar. Xüsusilə yuxarı sinif müəllimləri və repetitorlar testi ön plana çəkirlər. Bu da mexaniki hazırlıq olur və elmi baxımdan uşaqlara ziyandır. Qəbul imtahanı daha geniş formada olmalıdır. Əgər uşaq testdən əlavə başqa mərhələlər və imtahanlar olduğunu bilsə, qəbul imtahanlarına yalnız mexaniki yox, elmi tərəfdən də yanaşacaq.
– Mən, hörmətli Hamlet müəllimlə razıyam. Məktəb proqramları testdən asılı olmamalıdır. Əgər şagird nailiyyətləri mütəmadi olaraq testlə qiymətləndirilirsə, yaxud müəllimlərin karyerası və məktəbin gələcəyi testin nəticələri ilə qiymətləndiriləcəksə, onda test müəllimə necə dərs deməyi diqtə edəcək. Yəni testlər proqramın məzmununa və tədris üsüluna təsir edəcək. Öyrətmənin mövzunu dərk etmədən, “düzgün” və ya “qeyri-düzgün” cavabların axtarışına yönəldilməsi həddindən artıq darıxdırıcı üsuldur. Təəssüflər olsun ki, bizim məktəblərdə bu tendensiya açıq şəkildə nəzərə çarpır. Məsələn, bir misal çəkim: “Qlobal istiləşmə”dən testi cavablandırmaqla, bu mövzuda esse yazmaq arasında dağlar qədər fərq var. Esse şagirdlərdə mühakimə yürütmək, analiz etmək, müxtəlif ideyaları müqayisə etmək kimi bacarıqları ortaya qoyur. Amma onu da inkar etmək olmaz ki, test dünyanın əksər ölkələrində şagird biliklərinin qiymətləndirilməsinin əsasını təşkil edir. Amerikanın “Təhsil aktı” sənədində yazılır ki, müəllimlər bu üsulla qiymətləndirmədə aşkara çıxarmalıdırlar ki, onların şagirdləri düşünə bilirlərmi? Fikrimcə, builki 9-cu siniflərin buraxılış imtahanları mərhələ-mərhələ yeniliklərin tətbiqinə yol açan imtahanlar kimi tarixdə qaldı.
Müsahibənin tam mətnini aşağıdakı linklərdə oxumaq olar:
http://strateq.az/sosial/193650/etibar-%C9%99liyev.html#Kalibri
Copyright © Xəzər Universiteti, 2025
