“Xəzər Universiteti Tərcümə Araşdırmaları Mərkəzi” 27 aprel 2000-ci ildə yaradılmışdır. Mərkəzin əsas məqsədi akademik, bədii, fəlsəfi və texniki əsərləri müxtəlif müasir dillərdən Azərbaycan dilinə çevirməkdir. Azərbaycan mədəniyyətinin bir çox qiymətli nümunələrinin də başqa dillərə tərcüməsi nəzərdə tutulur. Mərkəz  tərcümənin tədqiqi və tədrisi işlərinə də cəlb olunur. Tərcüməçilik tədqiqatın fərqli sahələrində çalışan alimlər arasında əməkdaşlıq üçün imkanların yaranmasına səbəb olaraq özlüyündə bənzərsiz bir tədqiqat formalaşdırır. “Xəzər Universiteti Tərcümə Araşdırmaları Mərkəzi” artıq tədqiqatçıların və tələbələrin təhsil aldıqları və tərcüməçiliklə məşğul olduqları elmi orqana çevrilib. “Tərcümə Araşdırmaları Mərkəzi” peşəkar tərcüməçilərlə yanaşı gənc tərcüməçiləri də mərkəzin işlərinə cəlb edir, tərcümənin müxtəlif sahələrinə dair nəzəri-praktik konfranslar keçirir.  Mərkəz həmçinin   Dilçilik, Ədəbi tərcümə, Tərcümə və poeziya, Tərcümə nəzəriyyəsi və vasitələri və sairə kimi mövzularda müzakirələr aparır. “Xəzər Universiteti Tərcümə Araşdırmaları Mərkəzi” təlimlər vasitəsilə tələbələrə peşəkar dil bacarıqlarını artırmağa və istifadə etməyə imkan verir. “Tərcümə Araşdırmaları Mərkəzi” universitetin digər akademik və araşdırma mərkəzləri ilə yaxından əməkdaşlıq edir.  Mərkəz təkcə bədii tərcümə deyil, kommersiya və hüquqi tərcümə ilə də məşğul olur.

“Xəzər Universiteti Tərcümə Araşdırmaları Mərkəzi” Xəzər Universitetinin Nəşriyyatı ilə birlikdə  bir neçə layihəsini həyata keçirir. Bu layihələrin bir qismi ABŞ-ın maliyyə dəstəyi ilə həyata keçirilir. Tərcümə olunan kitabların siyahısına aşağıdakılar daxildir:

• Tadeuş Svietochoivski “Rusiya və Azərbaycan: sərhədyanı keçid"
• L.Stein, Susan Paterno “Müxbirin məlumat kitabçası: jurnalistikaya giriş "
• Ray Eldon Hiebert, Donald F.Ungurait, Thomas W.Bohn "KİV: müasir kommunikasiyaya giriş"
• Hovard Cincotta, Deborah Conn, Serena Kim, Megan Loftus "Amerika müsəlmanları"

Mərkəzin tərcüməçiləri hal-hazırda Hafiz Paşayevin "Yuxarılara qədər qalxarkən" əsərinin üzərində işləyirlər. Yeni tərcümə layihəsi 2005-ci ildə başlamışdır.  Tərcüməçi qrup o cümlədən Hamlet İsaxanlı tərəfindən hazırlanan "Poetik tərcümələr: 1-ci Toplu"-su nəşr edilmişdir.