Xəzər Universiteti

Muğam və xalq mahnıları

Syllabus

Xəzər Universiteti Musiqi və İncəsənət departamenti

“Muğam və xalq mahnıları” Sinifi

Muğam fənnindən Syllabus

Müəllim: Arif Babayev

Semestr: II semester

Kredit: sayı 3 kredit

Final: 40 bal

Midterm: 30 bal

Aktivlik: 30 bal

Davamiyyət

Tələbələrin bütün dərslərdə iştirakı vacibdir.Tələbələr hər hansı bir səbəbdən dərslərin buraxılması(xəstəlik,ailə vəziyyəti və s.)haqqında məlumatı fakultədekanına təqdim etməlidirlər.20% artıq dərs buraxan tələbələr dərsə buraxılmır.

İmtahan qaydaları

Tələbələrin imtahanda iştirakı və ya imtahanaburaxılması ilə bağlı bütün məsələlər fakultə rəhbərliyi tərəfindən həll olunur. İmtahan hesabat və yekun konsertləri şəkilində keçirilir.

Fənni bitirmək qaydaları

Universitein qaydalarına üvafiq olaraq kursu bitirmək üçün ümumi müvəffəqiyyət faizi 60 və yuxarı hesab edilir.Kəsri olan tələbələr bu fənni növbəti il təkrar götürə bilərlər

Dərs proqramı

N	Tarix	Mövzu vətapşırıq	saat
1	18.09.12	Muğam Haqqında geniş məlumat	45
2	21.09.12	Rast muğamı	45
3	25.09.12.	Ritmik muğamlar lad muğamlar	45
4	28.09.12	Qəzəllər. Ə.Vahid, H.İsaxanlı	45
5	02.10.12	Ə.Mahir , M.Füzuli	45
6	05.10.12	Famil Mehdi Qəzəllər	45
7	09.10.12	Ü.Hacıbəylinin həyat və yaradıcılığı	45
8	12.10.12	Ü.Hacıbəylinin operaları	45
9	16.10.12	Xalq mahnıları.Segah. Dilkəş, Bayatı-şiraz	45
10	19.10.12	Tar,Kamança,Qaval haqqında məlumat	45
11	23.10.12	Aralıq imtahan	45
12	26.10.12	Rast muğamını çalıb göstərmək,Qəzəlləri təkrar etmək	45
13	30.10.12.	Xalq mahnıları,lay-lay,Bəh-bəh,Aşiqəm kimə yalvarım,Şuşanın dağları,Dilbərim,budağa bax,Sarı gəlin,Aman ovçu,Çoban qızı,Külək mahnılarını oxuyub göstərmək	45
14	02.11.12	Ritmik muğamlar,lad muğamlarının və Rast muğamlarının şöbələri.	45
15	06.11.12	Xalq mahnıları	45
16	09.11.12	Bütün materialları təkrar etmək.	45

Kursa giriş

Muğamın tarixi çox qədimdir.Şərq musiqisinin möhtəşəm sənət abidəsi olan muğamın yaranmasinialimlər hələ keçən minilliyə, islamaqədərki dövrə aid edirlər. Onun kökənlərini zərdüştlüklə bağlayırlar. Muğam sözünün mənası da Allah tərəfindən göndərilənmusiqi kimi izah olunmuşdur. Muğamın İlahinin qüdrətilə insanların ruhunu təmizləməsi, saflaşdırması fikri də söylənilir.

Musiqi mədəniyyəti inkişaf etdikcə isə yeni forma və janrlar meydana gəlmişdir.Muğamın bir janr kimi formalaşması XII-XIII əsrlərlə “Müsəlman Renessansı” dövrünə aiddir.Bu dövrdə məhz poeziyanın yüksəlişi muğamın da inkişafına təkan verdi.Şərq poeziyasının ən mükəmməl seir forması olan Qəzəl ərəb dilinin xüsusiyətləri ilə sıx bağlı olduğuna görə, qəzəllər əsasında oxunan muğam melodiyalarının quruluşunda əruz vəzni böyük rol oynayır. Məhz bu dövrdə yaranmış muğamlar ərəb-fars mənşəli adları qəbul etmiş və ənənəvi olaraq,bu gündə saxlanılmışdır.

Azərbaycan musiqi mədəniyyətinin ayrılmaz tərkib hissəsi sayılan xalq mahnıları və muğamların yaranmasının tarixi geniş şəkildə tələbələrə açıqlanır.Milli musiqinin tonallıq və lad etibarı ilə 7 əsas muğamları(Rast, Şur, Çahargah, Bayatı-Şiraz, Segah, Humayun, Şüştər) ilə əyani tanışlıq, onların dramaturji, rəngarəng, və bədii-estetik dəyərlərinə yiyələnməsi nəzərdə tutulur.Ritmik muğamlar və əsas muğamlardan törəyən muğamlar haqqında genş məlumat verilir, muğamların ifası zamanı müşaiyətin(tar və kamança) rolu və əhəmiyyəti barədə bunun əsasında böyük bəstəkar Üz.Hacıbəylinin leyli və məcnun muğam operalar barədə geniş məlumat verilir.Tələbələr klassik qəzəl şairlərinin yaradıcılığı haqqında ətraflı məlumat almalıdırlar.İmtahanlar muğamların tanınması və quruluşu haqqında haırlanan testlər üsulu ilə keçirilir.